Μπροστά στον κίνδυνο να βυθιστεί στο χάος είναι η Συρία, καθώς συνεχίζει να θεωρείται πεδίο ανταγωνισμού εξωτερικών δυνάμεων, και οι Ισλαμιστές που κυβερνούν τη χώρα δεν μπορούν να κρύψουν το αληθινό τους πρόσωπο πίσω από την υποτιθέμενη μετατροπή τους σε πολιτική δύναμη του συστήματος, που θα έχει στόχο την επανένωση, τον εκδημοκρατισμό και τον εκσυγχρονισμό της χώρας.
Τις τελευταίες ημέρες, τα παράλια της Συρίας γύρω από τη Λαττάκεια, που αποτελούν τη βάση της μεγάλης κοινότητας των Αλαουϊτών – από τους οποίους προέρχεται και η οικογένεια Άσαντ – βρέθηκαν στο στόχαστρο μιας πρωτοφανούς προσπάθειας καταστολής ένοπλων ομάδων που πρόσκεινται στο προηγούμενο καθεστώς. Η επιχείρηση αυτή, όμως, των «κυβερνητικών δυνάμεων», οι οποίες έχουν δημιουργηθεί από τους τζιχαντιστές της HTS του Αλ Τζολάνι, σύντομα εξελίχθηκε σε πογκρόμ εναντίον των αμάχων Αλαουϊτών αλλά και Χριστιανών, στο οποίο συμμετείχαν και άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Είχαν προηγηθεί τις προηγούμενες ημέρες και επιθέσεις εναντίον των Δρουζων στην Νότια Συρία, τους οποίους έσπευσε να προστατεύσει το Ισραήλ.
Η σεχταριστική βία, που απειλεί με έναν ακόμη εμφύλιο τη Συρία, είναι αποτέλεσμα και της αδυναμίας του νέου καθεστώτος, το οποίο επιβλήθηκε από την ισλαμιστική οργάνωση του Αλ Τζολάνι (όπως ήταν το όνομά του όσο ήταν οπλαρχηγός της Αλ Κάιντα και του HTS, πριν υιοθετήσει το «πολιτικό» όνομα Αλ Σαράα), να πείσει ότι η νέα εξουσία θα είναι συμπεριληπτική και δημοκρατική και όχι εκδικητική, με στόχο να επιβάλει εμμέσως ένα ισλαμιστικό σουνιτικό καθεστώς. Οι Αλαουίτες έχουν βρεθεί από την πρώτη στιγμή στο στόχαστρο του νέου καθεστώτος και, όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, δεν εκλήθησαν σε καμία από τις συναντήσεις που έγιναν στη Δαμασκό με θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες, κάτι που εξέλαβαν ως προσπάθεια περιθωριοποίησής τους αρχικά και εξόντωσής τους σε επόμενη φάση.
Ο διοικητής των κουρδικών δυνάμεων στη Βορειοανατολική Συρία (SDF), Μαζλούμ Αμπντί, δήλωσε την Κυριακή ότι ο προσωρινός πρόεδρος της χώρας πρέπει να καταστήσει υπόλογους τους δράστες της κοινοτικής βίας στις παράκτιες περιοχές της Συρίας, κατηγορώντας τις υποστηριζόμενες από την Τουρκία φατρίες ότι βρίσκονται κυρίως πίσω από τις δολοφονίες.
Στη Συρία, μετά από 13 χρόνια εμφυλίου πολέμου, στον οποίο υπήρξε ενεργή εμπλοκή ξένων δυνάμεων, υπάρχει και πάλι ο κίνδυνος οι εξωτερικοί δρώντες να υποδαυλίσουν τις πολύ ακραίες εσωτερικές αντιθέσεις στη χώρα. Πολλοί αναλυτές πιθανολογούν ότι πίσω από τη δράση των πρώην υποστηρικτών του Άσαντ στη Λαττάκεια βρίσκεται το Ιράν, το οποίο θέλει να παζαρέψει τη διατήρηση των προγεφυρωμάτων του στη χώρα, που είναι κρίσιμα και για την επιβίωση της Χεζμπολάχ στον γειτονικό Λίβανο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι υποστηρικτές του Άσαντ καλούν το Ιράν και τη Ρωσία να παρέμβουν, ώστε να σταματήσει η επιχείρηση εξόντωσης των Αλαουϊτών.
Η Τουρκία επιδιώκει από την πρώτη στιγμή να είναι αυτή που θα αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο του νέου καθεστώτος, αντικαθιστώντας όλους τους ξένους παίκτες στη Συρία, ώστε έτσι να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή στη Μέση Ανατολή και ισχυρή παρεμβατικότητα στις ενδοαραβικές υποθέσεις. Όμως, το γεγονός ότι οι Αλαουίτες (Άραβες) είναι «συγγενής» θρησκευτική ομάδα με τους Αλεβίτες (Τούρκους), που αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του τουρκικού πληθυσμού, έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις και στο εσωτερικό της Τουρκίας, όπου η αντιπολίτευση ζητά επίμονα από την κυβέρνηση Ερντογάν να παρέμβει για να σταματήσει η εξόντωση των αμάχων.
Το Ισραήλ, το οποίο κατηγορείται ότι δεν βλέπει με «στενοχώρια» όσα εκτυλίσσονται στα παράλια της Δαμασκού, έχει στείλει το μήνυμα ότι δεν θα ανεχθεί μια τζιχαντιστική οργάνωση να αναλάβει τη διακυβέρνηση της Συρίας. Μάλιστα, από την πρώτη στιγμή, το Ισραήλ έχει εισβάλει στη νεκρή ζώνη, καταλαμβάνοντας εδάφη νότια της Συρίας, και έχει εξαπολύσει επιθέσεις ώστε να εξουδετερώσει στρατιωτικές δυνατότητες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το νέο καθεστώς. Το Ισραήλ ευθέως υποστηρίζει τους Δρούζους, οι οποίοι αποτελούν μια buffer zone στα νότια της Συρίας, στα σύνορα με το Ισραήλ, ενώ δεν είναι κρυφοί οι δεσμοί του Τελ Αβίβ με τους Κούρδους της Βορειοανατολικής Συρίας.
Οι αγριότητες που συνέβησαν στη Λαττάκεια τις τελευταίες ημέρες ενισχύουν την αντίληψη και εκείνων των Κούρδων του SDF που αντιδρούν και αντιτίθενται στην πρόταση για κατάθεση των όπλων και ένταξή τους στις κυβερνητικές δυνάμεις, οι οποίες ελέγχονται από τους τζιχαντιστές του Αλ Τζολάνι. Αντιλαμβάνονται ότι έτσι θα είναι πλέον έρμαιο σε ένα αντίστοιχο πογκρόμ εναντίον των αυτόνομων περιοχών στη Βορειοανατολική Συρία.
Ενώ πάντως και οι γειτονικές χώρες της Συρίας, σε διάσκεψή τους στην Ιορδανία την Κυριακή, με πρωταγωνίστρια την Τουρκία, τάχθηκαν υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας και της ειρήνευσης στη χώρα, προβληματισμό προκαλεί η δημοσιοποίηση ενός χάρτη που παρουσιάζει τη Συρία σε ένα μοντέλο ομοσπονδίας αυτόνομων καντονιών: τα παράλια να ελέγχονται από τους Αλαουΐτες, η Κεντρική Συρία από τους τζιχαντιστές του Αλ Τζολάνι και η Βορειοανατολική Συρία να συνδέεται με λωρίδα στο νότιο τμήμα της χώρας μέχρι την περιοχή των Δρούζων στα Υψώματα Γκολάν, δημιουργώντας έτσι και μια «ασφαλή» περιοχή στα σύνορα με το Ισραήλ.
Μετά τις εξελίξεις αυτές, συνεδριάζει εκτάκτως κεκλεισμένων των θυρών το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η διεθνής κοινότητα καταδίκασε το νέο ξέσπασμα βίας, με την Ε.Ε. να τηρεί πιο ισορροπημένη στάση (γραμμή την οποία ακολούθησε και το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών), αναφέροντας: «Καταδικάζουμε έντονα τις πρόσφατες επιθέσεις που φέρεται να πραγματοποίησαν πιστοί στον Άσαντ εναντίον κυβερνητικών δυνάμεων στις παράκτιες περιοχές της Συρίας και όλες τις πράξεις βίας κατά αμάχων» καλώντας όλους τους ξένους παράγοντες να σεβαστούν πλήρως την κυριαρχία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.
Αντιθέτως, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, προδιαγράφοντας και την γενικότερη πολιτική του στην Συρία ήταν πολύ πιο σκληρό και συγκεκριμένο: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδικάζουν τους ριζοσπάστες ισλαμιστές τρομοκράτες, συμπεριλαμβανομένων ξένων τζιχαντιστών, που δολοφόνησαν ανθρώπους στη δυτική Συρία τις τελευταίες ημέρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες στέκονται στο πλευρό των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανικών, δρούζων, αλαουιτικών και κουρδικών κοινοτήτων, και εκφράζουν τα συλλυπητήριά τους στα θύματα και τις οικογένειές τους. Οι προσωρινές αρχές της Συρίας πρέπει να καταστήσουν υπόλογους τους δράστες αυτών των σφαγών κατά των μειονοτικών κοινοτήτων της Συρίας».
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη, στον οποίο εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη της Αθήνας ενώ αναμένεται με ενδιαφέρον και η τοποθέτηση της χώρας μας στη κεκλεισμένη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Για την Ευρώπη, που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα αποφάσισε την υπό όρους άρση των κυρώσεων στη Συρία, προκειμένου να βοηθηθεί η νέα προσωρινή κυβέρνηση να προχωρήσει στην ομαλοποίηση της κατάστασης, οι σφαγές αμάχων στη Λαττάκεια από κυβερνητικές δυνάμεις και τζιχαντιστικές ομάδες, που λειτουργούν ως παρακρατικές οργανώσεις, θέτουν πλέον σοβαρά διλήμματα…
