Aρχικά ακούγεται λογικό και χρήσιμο. Κάποιος στη γειτονιά βάζει φωτιά ή διαπράττει μια εγκληματική πράξη με συνέπειες για το κοινωνικό σύνολο. Την ίδια ώρα, σε πραγματικό χρόνο, μια αμερικανική εφαρμογή για «έξυπνα» κινητά με το όνομα «Citizen» (Πολίτης) ενημερώνει για πιθανούς κινδύνους σε όλες τις συνοικίες της Νέας Υόρκης. Στέλνοντας μια απλή ειδοποίηση στο κινητό, όπως τα «breaking news» των δημοσιογραφικών ιστοσελίδων, ενημερώνει έγκαιρα και σχεδόν πάντα έγκυρα τους πολίτες για καταστάσεις αυξημένου κινδύνου. Στο μπλογκ της εφαρμογής citizen.com διαβάζουμε τα εξής: «Η εφαρμογή σας ενημερώνει για εγκληματικές πράξεις, για τις οποίες κανείς απευθύνεται στην αστυνομία ή την πυροσβεστική».

Ο τρόπος λειτουργίας είναι ο εξής: Οι εργαζόμενοι στα κεντρικά του «Citizen» παρακολουθούν μέσω ενός κρυπτογραφημένου συστήματος τις κλήσεις που λαμβάνουν οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης από τους απλούς πολίτες. Μόλις οι χειριστές του συστήματος «Citizen» αντιληφθούν ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν λάβει κλήσεις για μια κατάσταση κινδύνου, στέλνουν αμέσως ειδοποίηση στους εγγεγραμμένους χρήστες.

Για την ώρα οι καταγεγραμμένες κλήσεις βοήθειας που εντοπίζει η αμερικανική εφαρμογή ξεπερνούν τις 10.000 ημερησίως. Κι αυτό μόνο στην περιοχή της Νέας Υόρκης. Οι εμπνευστές της εφαρμογής εκτιμούν ότι έχει συμβάλει στην καλύτερη ενημέρωση για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αλλά και στην κινητοποίηση των πολιτών, οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν εθελοντικά βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη πχ. θύματα τροχαίων, πυρκαγιών κλπ.

Μια πετυχημένη ιδέα… παρά τις ενστάσεις

Η αμερικανική εφαρμογή αποτελεί στην ουσία μετεξέλιξη του παλαιότερου app «Vigilante», που ήταν διαθέσιμo στο Apple Store της ομώνυμης εταιρείας. Επρόκειτο για μια εφαρμογή «κοινωνικής επαγρύπνισης» έναντι πιθανών κινδύνων, η οποία όμως προκαλούσε διάφορα προβλήματα κι έτσι αποσύρθηκε από το ηλεκτρονικό κατάστημα εφαρμογών της Αpple μετά από κύμα αντιδράσεων.

Kριτική δέχθηκε και η «Citizen». Ως εφαρμογή διαθέτει μια πλατφόρμα επικοινωνίας, στην οποία οι χρήστες μπορούν να αναρτούν βίντεο, φωτογραφίες και σχόλια από σκηνές ατυχημάτων ή εγκληματικών ενεργειών. Η αστυνομία έχει ωστόσο εκφράσει εξαρχής επιφυλάξεις δεδομένου ότι τέτοιες πρακτικές ενδέχεται να εμποδίσουν την πορεία των ερευνών της.

Πολλές άλλες χώρες έχουν αντιμετωπίσει κατά καιρούς παρόμοια διλήμματα. Στη Γερμανία μάλιστα το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας έχει ψηφίσει νόμο που απαγορεύει την φωτογράφιση ή βιντεοσκόπηση ατυχημάτων ή θυμάτων από απλούς πολίτες, κάτι που θα μπορούσε να θέσει εμπόδια στο έργο των αρμόδιων αρχών. Παρά την απαγόρευση της Κάτω Σαξονίας και στη Γερμανία υπάρχουν ακόμη παρόμοιες εφαρμογές σε λειτουργία. Βέβαια με την πρόσθετη δικλίδα ασφαλείας ότι οι αρμόδιες αρχές είναι αυτές που επιβεβαιώνουν ή απορρίπτουν τις ειδοποιήσεις προς τους πολίτες μέσω κινητών. Μια τέτοια είναι η εφαρμογή NINA που ενημερώνει  για καταστροφές καθώς και η KATWARN που ειδοποιεί για εξαιρετικά επείγουσες καταστάσεις, όπως βιομηχανικά ατυχήματα, τρομοκρατικές επιθέσεις ή ακόμη και φυσικές καταστροφές.