«Ήμουν στο μπάνιο και σκέφτηκα ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας τρόπος να έχω πρόσβαση στα λεφτά μου, οπουδήποτε στον κόσμο ή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μου ήρθε η ιδέα ενός μηχανήματος που πουλάει μπάρες σοκολάτας, αλλά με λεφτά αντί για σοκολάτες…».

Αυτά αφηγούνταν το 2007 στο BBC ο εφευρέτης Τζον Σέπαρντ-Μπάρoν, που στη δεκαετία του ’60 εργαζόταν στην εταιρεία εκτύπωσης χαρτονομισμάτων De La Rue. Ένα Σάββατο αναγκάστηκε να ακυρώσει την έξοδό του γιατί δεν είχε προλάβει να κάνει ανάληψη στην τράπεζα πριν κλείσει.

Η ιδέα του «αυτόματου πωλητή χρημάτων» άρεσε στην τράπεζα Barclay’s και στις 27 Ιουνίου του 1967 εγκαινίασε στο υποκατάστημά της στην Enfield High Street το πρώτο ATM – ή το πρώτο DACS (De La Rue Automated Cash System) όπως ονομαζόταν.

Λειτουργούσε με ειδικές χάρτινες επιταγές, εμποτισμένες με άνθρακα 14. Το μηχάνημα αναγνώριζε την ραδιενεργή ακτινοβολία του άνθρακα-14 και στη συνέχεια την ταίριαζε μ’ έναν αριθμό ασφαλείας, το γνωστό μας PIN. Ο Τζον Σέπαρντ-Μπάρoν είχε σκεφτεί τη χρησιμοποίηση εξαψήφιου αριθμού γιατί πάντα θυμόταν τη στρατιωτική του ταυτότητα, αλλά τον άλλαξε σε τετραψήφιο καθώς η σύζυγός του δεν μπορούσε να θυμηθεί περισσότερα στοιχεία. Όσο για τη ραδιενέργεια των επιταγών-καρτών δεν θεωρούταν επικίνδυνη για την υγεία – η De La Rue διαβεβαίωνε ότι θα έπρεπε κανείς να φάει 136.000 τέτοιες επιταγές για να επηρεαστεί αρνητικά ο οργανισμός του.

Το επόμενο ATM εγκαταστάθηκε την ίδια χρονιά στην Ουψάλα της Σουηδίας. Κατασκευάστηκε από την εταιρεία Asea-Metior (σήμερα ονομάζεται ABB) και ονομαζόταν Bankomat. To 1969 ΑΤΜ κατασκεύαζαν επίσης η Speytec στην Αγγλία, η Omron-Tateishi στην Ιαπωνία και οι Docutel και Diebold στις ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα τα πρώτα ATM τοποθετήθηκαν το 1983 στην Alpha Bank (Τράπεζα Πίστεως τότε) και το 1985 στη Citibank. Ενώ το 1992 η online λειτουργία του δικτύου ΑΤΜ της Alpha έγινε για πρώτη φορά 24ωρη.

Ο διευθυντής της Barclay’s στην Enfield High Street ανοίγει τις κουρτίνες και παρουσιάζει το πρώτο ATM

Ο κωμικός Ρεγκ Βάρνι πραγματοποιεί την πρώτη ανάληψη

Το ATM λειτουργούσε με επιταγές εμποτισμένες με άνθρακα-14

Δεν είναι το καλοκαίρι του 2015 στην Αθήνα, αλλά εκείνο του 1967 στην Αγγλία. Ο κόσμος θέλει να χρησιμοποιήσει το πρώτο ΑΤΜ

Ο Τζον Σέπαρντ-Μπάρον, που απεβίωσε το 2010, ποζάρει με την, εξελιγμένη πια, εφεύρεσή του

Ειδική κατασκευή για την παρουσίαση της πρώτης γενιάς ΑΤΜ σε συνέδριο διευθυντών της Τράπεζας Πίστεως (Ιστορικό Αρχείο Alpha Bank)

Η πρώτη τραπεζική και πιστωτική κάρτα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα (Ιστορικό Αρχείο Alpha Bank)