Το 2015, ο αείμνηστος Πάπας Φραγκίσκος προσέλαβε στις οικονομικές υπηρεσίες του Βατικανού τον Λίμπερο Μιλόνε, πρώην ελεγκτή της κορυφαίας λογιστικής εταιρείας Deloitte, με σκοπό να διορθώσει τα οικονομικά της Αγίας Έδρας, μετά από χρόνια παραμέλησης και σκανδάλων.

Δύο χρόνια αργότερα, ο Μιλόνε αναγκάστηκε να παραιτηθεί αφού ανώτεροι αξιωματούχοι του Βατικανού τον κατηγόρησαν ως κατάσκοπο.

Ισχυρίζεται ότι εκδιώχθηκε επειδή είχε εντοπίσει οικονομικές ατασθαλίες που συνδέονταν με τον πρώην αρχηγό της αστυνομίας και καρδινάλιο της πόλης-κράτους, Τζιοβάνι Άντζελο Μπέτσιου, ο οποίος καταδικάστηκε το 2023 για υπεξαίρεση κεφαλαίων του Βατικανού.

Τον περασμένο μήνα, ο Μιλόνε ανέφερε για πρώτη φορά την ύπαρξη εργαλείων που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν διεθνείς αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών (IBAN) σε μεταφορές στο διεθνές σύστημα SWIFT.

Ο καθολικός ιστότοπος The Pillar σε αναρτήσεις του υπαινισσόταν ότι διαθέτει πλήθος στοιχείων για πρακτικές που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του Μιλόνε στο Βατικανό και σκεφτόταν αν θα αξιοποιούσε το υλικό.

Σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα, ο ίδιος ο Μιλόνε επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς. Ωστόσο, αρνήθηκε να παράσχει πρόσθετα έγγραφα ή να προχωρήσει πέρα από όσα ανέφερε το The Pillar. «Έχω ένα κομμάτι χαρτί που λέει ότι μπορούν να αλλάξουν τις συναλλαγές — μπορούν να αλλάξουν το όνομα — ανά πάσα στιγμή», ισχυρίστηκε ο Μιλόνε, υπονοώντας  επίσης ότι διέθετε περαιτέρω στοιχεία για αθέμιτες πρακτικές στην πόλη-κράτος, αλλά απέφυγε να τα κατονομάσει, επιμένοντας ότι δεν ήθελε να επιστήσει την προσοχή πάνω του.

Απορρίπτει τις κατηγορίες το Βατικανό

Ο εκπρόσωπος του Βατικανού Ματέο Μπρούνι αρνήθηκε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς, χαρακτηρίζοντάς τους ως «εντελώς αβάσιμους». Αρνήθηκε επίσης οποιαδήποτε αμέλεια, υπενθυμίζοντας τους συνεχείς οικονομικούς ελέγχους μεταξύ 2020 και 2024, οι οποίοι δεν διαπίστωσαν «καμία ανωμαλία».

Ένα άτομο που γνωρίζει τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος SWIFT, μιλώντας στο POLITICO υπό τον όρο της ανωνυμίας, επέμεινε ότι «δεν είναι δυνατόν να τροποποιηθεί το περιεχόμενο ενός μηνύματος πληρωμής από τη στιγμή που θα έχει αποσταλεί», λόγω της χρήσης επαληθεύσιμων ψηφιακών υπογραφών και κρυπτογράφησης υψηλού επιπέδου που ισχύει για τους συναλλασσόμενους μέσω SWIFT.

Ο Μιλόνε είπε ότι δεν γνώριζε ακριβώς τα εργαλεία αυτά μπορούσαν να παρακάμψουν τους περιορισμούς, όμως διαβεβαίωσε ότι είδε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι συναλλαγές είχαν υποστεί επεξεργασία.

Και πάλι αμφισβήτηση

Καθολικές πηγές εξομολογήθηκαν ανώνυμα στο POLITICO νωρίτερα φέτος ότι ο νέος ποντίφικας Λέων ΙΔ΄ επιλέχθηκε εν μέρει επειδή θεωρούνταν κάποιος που θα μπορούσε να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του Βατικανού και πράγματι κάποιες πρόσφατες εξελίξεις είχαν επαναφέρει κάποια εμπιστοσύνη.

Σύμφωνα με το politco, oι ισχυρισμοί του Μιλόνε θα υπονόμευαν αυτή την πρόοδο και θα αναζωπύρωναν δυσάρεστες αναμνήσεις από οικονομικά σκάνδαλα του παρελθόντος, που χρονολογούνται από την εποχή του Πάπα Παύλου ΙΑ΄ και του Ιωάννη Παύλου Β΄.

Στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, Ιταλοί δικαστές διερεύνησαν ισχυρισμούς ότι πόροι της Αγίας Έδρας είχαν χρησιμοποιηθεί για το ξέπλυμα κερδών της Κόζα Νόστρα, με σκοπό τη χρηματοδότηση αντικομμουνιστικών κινημάτων στη Λατινική Αμερική και την Ανατολική Ευρώπη.

Οι έρευνες ξεκίνησαν όταν το 1982 βρέθηκε κρεμασμένος σε γέφυρα του Λονδίνου ο Μιλανέζος τραπεζίτης Ρομπέρτο Κάλβι, ο οποίος είχε ισχυρές διασυνδέσεις με το Βατικανό και είχε χαρακτηριστεί ως «τραπεζίτης του Θεού».

Το Βατικανό δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα, αλλά παραδέχτηκε «ηθική εμπλοκή» στην κατάρρευση της τράπεζας του Κάλβι, Banco Ambrosiano.

Πιο πρόσφατα, το 2023, ο καρδινάλιος Μπέκιου, ένας κάποτε ισχυρός καρδινάλιος στη Γραμματεία του Κράτους του Βατικανού, καταδικάστηκε αφού διαπιστώθηκε ότι είχε κατευθύνει κεφάλαια του Βατικανού σε μια φιλανθρωπική οργάνωση της Σαρδηνίας που συνδεόταν με την οικογένειά του. Ο Μπέκιου καταδικάστηκε επίσης για τον ρόλο του σε μια αποτυχημένη συμφωνία ακινήτων στο Λονδίνο που κόστισε στο Βατικανό πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.