Εξι στους δέκα τοκετούς στην Ελλάδα γίνονται με καισαρική τομή, με τους μη ιατρικούς παράγοντες όπως η ευκολία του γιατρού και της εγκύου αλλά και οικονομικοί λόγοι, να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στη λήψη αυτής της απόφασης, απ’ ό,τι οι ιατρικοί. Αλλωστε, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει ως ιατρικά αποδεκτό να γίνεται με καισαρική τομή το 15% των τοκετών, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από το 56,8% που ισχύει στην Ελλάδα και το οποίο την κατατάσσει στην πρώτη θέση της Ευρώπης στις καισαρικές, όπου κατά μέσον όρο το αντίστοιχο ποσοστό είναι 30%.
Η οργάνωση της παροχής υπηρεσιών μητρότητας στην Ελλάδα βρέθηκε στο μικροσκόπιο επιστημόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που επισκέφθηκαν τον περασμένο Νοέμβριο τη χώρα μας και πρόσφατα παρέδωσαν πόρισμα στο ελληνικό υπουργείο Υγείας, περιγράφοντας ένα σύστημα που στήθηκε για να «βολεύει» τους εμπλεκόμενους, αλλά εκθέτει την επιστημονική κοινότητα η οποία καλείται να εξηγήσει για ποιο λόγο οι Ελληνίδες «δυσκολεύονται» να γεννήσουν φυσιολογικά το παιδί τους.
Ειδικότερα, με βάση στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, που αναφέρονται στο πόρισμα του ΠΟΥ, το 56,8% των τοκετών στη χώρα μας γίνεται με καισαρική τομή, ποσοστό που είναι παρόμοιο σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα (58,7% των τοκετών που γίνονται σε ιδιωτικές κλινικές είναι καισαρικές και αντίστοιχα το 53,8% όσων γίνονται σε δημόσια νοσοκομεία). Αν και ο αριθμός των δημόσιων νοσοκομείων που παρέχουν μαιευτικές γυναικολογικές υπηρεσίες είναι υψηλότερος από τον αριθμό των ιδιωτικών παρόχων (64 δημόσια νοσοκομεία έναντι 43 ιδιωτικών κλινικών), το 61,6% των τοκετών γίνεται σε ιδιωτικές κλινικές. Μεταξύ των δέκα παρόχων με τους μεγαλύτερους αριθμούς γεννήσεων –για το διάστημα Ιανουάριος 2013, Αύγουστος 2015– συγκαταλέγεται μόνο ένα δημόσιο νοσοκομείο που βρίσκεται στην 8η θέση με 3.881 τοκετούς, όταν η πρώτη στη λίστα ιδιωτική κλινική αναφέρει 23.312 τοκετούς. Στους ερευνητές του ΠΟΥ προκάλεσε εντύπωση το γεγονός ότι, παρά την οικονομική κρίση, η ιδιωτική παροχή υπηρεσιών μητρότητας ευημερεί στην Ελλάδα, όταν οι χρεώσεις για τρεις ημέρες νοσηλείας σε ιδιωτικά μαιευτήρια κυμαίνονται από 1.500 έως 12.500 ευρώ. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι και στον δημόσιο τομέα, οι ασθενείς μπορεί να αντιμετωπίζουν υψηλές προσωπικές δαπάνες, λόγω παράτυπων πληρωμών.
Οι ειδικοί αναζήτησαν τα «κίνητρα» για την προτίμηση μιας καισαρικής τομής έναντι του φυσιολογικού τοκετού. Οπως αναφέρεται στο πόρισμα, μία προγραμματισμένη καισαρική τομή ολοκληρώνεται σε τρεις ώρες, σε αντίθεση με τον φυσιολογικό τοκετό που μπορεί να διαρκέσει και 12 ώρες. Το πόρισμα του ΠΟΥ επικαλείται παλαιότερη έρευνα, σύμφωνα με την οποία στα ιδιωτικά νοσοκομεία της Ελλάδας σπάνια γίνονται καισαρικές τομές την Κυριακή (οι περισσότερες γίνονται Τρίτη, Παρασκευή και Σάββατο). Στο ΕΣΥ σπάνια γίνεται καισαρική τομή το Σάββατο. Επιπλέον, το 70% των καισαρικών τομών γίνεται το «βολικό» ωράριο 8 π.μ. με 4 μ.μ. Το πόρισμα αναφέρεται και σε οικονομικά κίνητρα, σημειώνοντας ότι οι ιδιωτικές αμοιβές των γυναικολόγων είναι μεγαλύτερες όταν πρόκειται για καισαρική τομή, ενώ το νοσήλιο που χρεώνει η ιδιωτική κλινική στον ΕΟΠΥΥ για μία καισαρική τομή είναι έως και 66% υψηλότερο έναντι του φυσιολογικού τοκετού.
Οι ερευνητές του ΠΟΥ ρώτησαν τους εμπλεκόμενους φορείς (γιατρούς – κλινικές) που ανέφεραν ως αιτίες του φαινομένου την «αμυντική» φροντίδα (λόγω νομικών αντιδικιών ή και πίεσης από τις οικογένειες), την ανεπαρκή στελέχωση στον δημόσιο τομέα, την ανεπαρκή κατάρτιση των παρόχων, την «κοινωνική αποδοχή» της καισαρικής τομής και τη δημογραφική κατάσταση στην Ελλάδα (γυναίκες γεννούν σε μεγαλύτερες ηλικίες).
Για μία εικόνα που «εκθέτει την επιστημονική κοινότητα, εκθέτει τη χώρα μας, εκθέτει τις επίτοκες γυναίκες στους αυξημένους κινδύνους μιας χειρουργικής πράξης όπως είναι η καισαρική τομή», έκανε λόγο ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργου Δημαρά (η ερώτηση είχε κατατεθεί με αφορμή παλαιότερο δημοσίευμα της «Κ» για τις καισαρικές). Οπως ανέφερε ο υπουργός, «αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχει διαδικασία αιτιολόγησης για τις κλινικές που έχουν υπερβολικά αυξημένο ποσοστό καισαρικών» και πρόσθεσε ότι χρειάζεται περισσότερος έλεγχος και αντικίνητρα, καθώς και αλλαγή κουλτούρας σε υγειονομικούς, μαιευτήρες και την κοινωνία, προαναγγέλλοντας και τις σχετικές δράσεις.
ΠΕΝΝΥ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑ
