Αν και οι προσδοκίες Ευρωπαίων και Ελλήνων για τα εισοδήματά τους είναι βελτιωμένες και αναμένουν αύξηση τους επόμενους μήνες, ωστόσο θέλουν να ξοδέψουν λιγότερο το επόμενο δωδεκάμηνο. Τα νοικοκυριά στην Ελλάδα είναι στο άκρο του φάσματος όλων των απαντήσεων που μπορούν να εκληφθούν θετικά ή αρνητικά, αναμένοντας με τα μεγαλύτερα ποσοστά απαντήσεων ταυτόχρονα:

- Αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια (τη μεγαλύτερη άνοδο σε σχέση με όλους τους άλλους).

- Αύξηση της αξίας των κατοικιών (τη μεγαλύτερη άνοδο).

- Αύξηση στην πρόσβαση σε δανεισμό (τη μεγαλύτερη αύξηση για πρόσβαση σε δανεισμό) και τις περισσότερες αιτήσεις για νέα δάνεια.

 Γενικά, αν και τα νοικοκυριά στην Ελλάδα ακολουθούν σε γενικές γραμμές την τάση των νοικοκυριών στην υπόλοιπη Ευρώπη, έτσι όπως εκφράζεται από την τελευταία έρευνα της ΕΚΤ για τις καταναλωτικές προσδοκίες, διαφοροποιούνται κατά περιόδους σημαντικά στην ένταση των προσδοκώμενων γεγονότων, έτσι όπως προκύπτει από τις απαντήσεις τους. Ενίοτε ακολουθούν για ένα διάστημα εντελώς διαφορετική τάση. 

Συνολικά όμως στην Ευρώπη οι προσδοκίες βελτιώθηκαν για το επόμενο διάστημα σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα, αλλά παραμένουν πολύ χαμηλά όσον αφορά τη διάθεση να δανειστούν και να καταναλώσουν, με τα ποσοστά των θετικών απαντήσεων να παραμένουν πολύ κοντά σε χαμηλά δεκαετιών, πιθανόν ως απόρροια του γενικότερου κλίματος που διαμορφώνεται από γεωπολιτικές εντάσεις και ανησυχίες για επιβολή εμπορικών δασμών.

Επιφυλακτικά τα νοικοκυριά στην Ευρώπη

Η εικόνα παραμένει πολύ συγκρατημένη, λοιπόν, για τη γενικότερη διάθεση των καταναλωτών να πάρουν δάνεια, και ειδικά στεγαστικά δάνεια, μεταφέροντας το κλίμα από την τελευταία έρευνα της ΕΚΤ, όπου η ευκολία πρόσβασης σε δανεισμό είχε υποχωρήσει κάτω από το 20% των νοικοκυριών στην Ευρώπη, ενώ οι προσδοκίες για τις τιμές των κατοικιών ήταν έντονα ανοδικές σε όλες τις χώρες. 

Το γεγονός αυτό μπορεί να έχει δύο αναγνώσεις:

Πρώτον, τα νοικοκυριά που έχουν ακίνητη περιουσία βλέπουν ότι το περιβάλλον ευνοεί την αύξηση της περιουσίας τους.

Δεύτερον, τα νοικοκυριά που δεν έχουν και θέλουν να αποκτήσουν δική τους στέγη βλέπουν ότι το όνειρο αυτό απομακρύνεται.

Σύμφωνα με τον Κωτσικόπουλου Νίκο, Στη διάθεση να επενδύσουν για στέγη τα νοικοκυριά λαμβάνουν υπόψη τους παράγοντες όπως η εργασία, οι αμοιβές, η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός, που αποτελούν κρίσιμα σημεία των καταναλωτικών ερευνών της ΕΚΤ σε διάφορες ευρωπαϊκές οικονομίες, μεταξύ των οποίων και στην ελληνική τα τελευταία χρόνια, πέραν των μεγάλων και ισχυρότερων οικονομιών στην Ευρώπη, που είναι και οι μεγαλύτεροι καταναλωτές.

Έτσι, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της ΕΚΤ τον Ιούνιο, οι προσδοκίες για αύξηση του ονομαστικού εισοδήματος τους επόμενους 12 μήνες αυξήθηκαν, ενώ οι προσδοκίες για αύξηση των δαπανών τούς επόμενους 12 μήνες μειώθηκαν (παρά το γεγονός ότι ήταν ήδη μειωμένες σε πολυετή χαμηλά και στην προηγούμενη έρευνα της ΕΚΤ).

Οι προσδοκίες των καταναλωτών για αύξηση του ονομαστικού εισοδήματος τους επόμενους 12 μήνες αυξήθηκαν σε 1%, από 0,9% τον Απρίλιο. Αυτή η αύξηση παρατηρήθηκε σε όλες τις εισοδηματικές ομάδες. 

Η αντιληπτή ονομαστική αύξηση των δαπανών τούς προηγούμενους 12 μήνες αυξήθηκε σε 5%, από 4,9% τον Απρίλιο. Αντίθετα, η αναμενόμενη ονομαστική αύξηση των δαπανών για τους επόμενους 12 μήνες μειώθηκε σε 3,5% τον Μάιο, από 3,7% τον Απρίλιο. Αυτή η μείωση ήταν διαδεδομένη σε όλα τα εισοδηματικά κλιμάκια, εκτός από την ομάδα με το χαμηλότερο εισόδημα.

Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό την ερχόμενη τριετία βελτιώθηκαν και τα νοικοκυριά προβλέπουν μείωση. Προβλέπουν αύξηση εισοδημάτων στο επόμενο δωδεκάμηνο, μείωση των στεγαστικών επιτοκίων (οι Έλληνες αναμένουν αύξηση) και σταθερές γενικά τις τιμές των κατοικιών (οι Έλληνες αναμένουν και εδώ αύξηση) στο επόμενο δωδεκάμηνο. 

Τέλος, οι προσδοκίες για οικονομική ανάπτυξη τους επόμενους 12 μήνες στην Ευρώπη έγιναν λιγότερο αρνητικές, ενώ το αναμενόμενο ποσοστό ανεργίας για τους επόμενους 12 μήνες μειώθηκε.

Στέγαση και πρόσβαση σε πιστώσεις

Οι καταναλωτές ανέμεναν ότι η τιμή της κατοικίας τους θα αυξηθεί κατά 3,2% τους επόμενους 12 μήνες, ποσοστό που παρέμεινε αμετάβλητο από τον Απρίλιο. Τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο εισοδηματικό κλιμάκιο (το χαμηλότερο 20% των εισοδημάτων) συνέχισαν να αναμένουν υψηλότερη αύξηση των τιμών των κατοικιών σε σύγκριση με εκείνα στο υψηλότερο εισοδηματικό 20% των ερωτώμενων (3,5% και 3,1% αντίστοιχα). 

Οι προσδοκίες για τα επιτόκια στεγαστικών δανείων στους επόμενους 12 μήνες μειώθηκαν στο 4,4%, από 4,5% τον Απρίλιο. 

Όπως και τους προηγούμενους μήνες, σχολιάζεται από τους ερευνητές της ΕΚΤ, τα νοικοκυριά με το χαμηλότερο εισόδημα ανέμεναν τα υψηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων σε 12 μήνες (4,9%), ενώ τα νοικοκυριά με το υψηλότερο εισόδημα ανέμεναν τα χαμηλότερα επιτόκια (4,1%). 

Το καθαρό ποσοστό των νοικοκυριών που ανέφεραν αυστηροποίηση (σε σχέση με εκείνα που ανέφεραν χαλάρωση) στην πρόσβαση σε πίστωση τους προηγούμενους 12 μήνες μειώθηκε. Το καθαρό ποσοστό όσων αναμένουν αυστηροποίηση τους επόμενους 12 μήνες, καθώς μειώθηκε, αντέστρεψε την αύξηση που παρατηρήθηκε τον Απρίλιο.

Τι είχε δείξει η έρευνα για τα ελληνικά νοικοκυριά

Συνολικά 61,9% των Ευρωπαίων ανέμεναν άνοδο της αξίας των ακινήτων, έναντι 8,8% που έβλεπαν πτώση.

Η έρευνα ανά χώρα έδωσε για την Ελλάδα τη μεγαλύτερη μέση αναμενόμενη αύξηση, κατά 8,7%, στο επόμενο δωδεκάμηνο. 

Στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα αναμένουν αύξηση μετά το χαμηλό (6,8%) του Ιανουαρίου. Προβλέπουν αύξηση επιτοκίων στο 7,8% το επόμενο δωδεκάμηνο, ακολουθούμενοι από τους Αυστριακούς καταναλωτές, που βλέπουν αύξηση 5,3%. 

Στις αιτήσεις για δάνεια το προηγούμενο τρίμηνο οι Έλληνες καταναλωτές είναι στην πιο έντονη ανοδική τάση, με ποσοστό κατά 17,6%, αν και μένουν πίσω σε σχέση με τους Γερμανούς (ποσοστό 19,8%).