Σε μια - πρώτη του είδους - μελέτη της σύνθεσης βιοαεροζόλης (σ.σ. όρος που χρησιμοποιείται για τα βιολογικής προέλευσης αερομεταφερόμενα μόρια και σωματίδια) του Νότιου Ωκεανού, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο εντόπισαν μια ατμοσφαιρική περιοχή που παραμένει αμετάβλητη από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Ο καιρός και το κλίμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, συνδέοντας κάθε μέρος του κόσμου με άλλες περιοχές. Καθώς το κλίμα αλλάζει γρήγορα λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, οι επιστήμονες και οι ερευνητές αγωνίζονται να βρουν μια γωνία της Γης που δεν επηρεάζεται από τους ανθρώπους.

Ωστόσο, η καθηγήτρια Σόνια Κρέιντενβαϊς και η ομάδα της εκτίμησαν ότι ο αέρας πάνω από τον Νότιο Ωκεανό θα επηρεαζόταν λιγότερο από τους ανθρώπους και τη σκόνη των ηπείρων του πλανήτη.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο αέρας του οριακού στρώματος, ο οποίος τροφοδοτεί τα χαμηλότερα σύννεφα πάνω από τον Νότιο Ωκεανό, ήταν απαλλαγμένος από αερολύματα (αεροζόλ σωματίδια) που παράγονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα - συμπεριλαμβανομένης της καύσης ορυκτών καυσίμων, της φύτευσης ορισμένων καλλιεργειών, της παραγωγής λιπασμάτων και της απόθεσης λυμάτων - ή μεταφέρονται από άλλα χώρες σε όλο τον κόσμο.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλείται από αερολύματα, τα οποία είναι στερεά και υγρά σωματίδια και αέρια που αιωρούνται στον αέρα.

Οι ερευνητές αποφάσισαν να μελετήσουν ό,τι βρισκόταν στον αέρα και από πού προήλθε, χρησιμοποιώντας βακτήρια ως διαγνωστικό εργαλείο για να συμπεράνουν τις ιδιότητες της χαμηλότερης ατμόσφαιρας.

Ο εκ των επιστημόνων της έρευνας και συν-συγγραφέας της μελέτης, Τόμας Χιλ,  εξήγησε ότι «τα αερολύματα που ελέγχουν τις ιδιότητες των σύννεφων στο Νότιο Ωκεανό συνδέονται στενά με τις βιολογικές διεργασίες των ωκεανών και ότι η Ανταρκτική φαίνεται να είναι απομονωμένη από τη διασπορά μικροοργανισμών και την απόθεση συστατικών από νότιες ηπείρους».

«Συνολικά, αυτό δείχνει ότι ο Νότιος Ωκεανός είναι ένα πολύ λίγα μέρη στη Γη που έχει επηρεαστεί ελάχιστα από ανθρωπογενείς δραστηριότητες», πρόσθεσε.

Οι επιστήμονες έκαναν δειγματοληψία του αέρα στο επίπεδο των θαλάσσιων ορίων - το μέρος της ατμόσφαιρας που έχει άμεση επαφή με τον ωκεανό - ενώ βρισκόταν σε ένα ερευνητικό σκάφος που ταξίδευε νότια προς την ακτή της Ανταρκτικής από την Τασμανία της Αυστραλίας. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες εξέτασαν τη σύνθεση των μικροβίων που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα και συχνά διασκορπίζονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά μέσω του ανέμου.

Από τη βακτηριακή σύνθεση των μικροβίων, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα αερολύματα από μακρινές επιφάνειες εδάφους της γης και οι ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η ρύπανση ή οι εκπομπές εδάφους που προκαλούνται από την αλλαγή της χρήσης γης, δεν ταξίδευαν νότια και στον αέρα.

Οι επιστήμονες λένε ότι τα αποτελέσματα δείχνουν μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με όλες τις άλλες μελέτες των ωκεανών τόσο στο βόρειο ημισφαίριο όσο και στις υποτροπικές ζώνες, που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα μικρόβια προέρχονταν από προσήνεμους ηπείρους. 

Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, οι επιστήμονες περιέγραψαν την περιοχή ως «πραγματικά παρθένα».

Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί ήδη μια παγκόσμια κρίση για τη δημόσια υγεία και σκοτώνει επτά εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Μελέτες έχουν δείξει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου και καρκίνου του πνεύμονα.

Περισσότερο από το 80% των ανθρώπων που ζουν σε αστικές περιοχές με ατμοσφαιρική ρύπανση εκτίθενται σε επίπεδα ποιότητας του αέρα που υπερβαίνουν τα όρια των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ και οι χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα υποφέρουν από τις υψηλότερες εκθέσεις.

Ωστόσο, όπως έχουν δείξει μελέτες, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να διασχίσει τα γεωγραφικά όρια και να επηρεάσει ανθρώπους εκατοντάδες μίλια μακριά από την προέλευσή της.