Με υψηλότερες προσδοκίες σε σχέση με πέρυσι προχωρά φέτος η υποβολή των δηλώσεων για τον καθαρισμό των οικοπέδων και των ακάλυπτων χώρων στο πλαίσιο της αντιπυρικής προστασίας με τους πολίτες να καλούνται να εισέλθουν στην πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας (akatharista.apps.gov.gr) μέχρι τις 15 Ιουνίου 2025, ύστερα από την παράταση που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.
Φέτος, οι έλεγχοι αναμένεται ότι θα είναι πιο εντατικοί και κατ’ επέκταση και τα πρόστιμα για όσους δεν ανταποκριθούν στην υποχρέωση καθαρισμού των οικοπέδων τους. Όπως είναι γνωστό, ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων και ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
Η προσπάθεια για τα ακαθάριστα οικόπεδα ξεκίνησε πιλοτικά πέρυσι με 830.000 καθαρισμούς οικοπέδων, επί συνόλου περίπου 1.200.000 - 1.300.000. Και ενώ μέχρι πέρυσι η συμμετοχή των δήμων και κοινοτήτων ήταν μικρή όσον αφορά στους καθαρισμούς αλλά και στους ελέγχους των δηλώσεων και των καταγγελιών (πέρυσι από τους 334 δήμους της χώρας ανταποκρίθηκαν 185), φέτος, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προσδοκά ότι οι ΟΤΑ θα αξιοποιήσουν τα 40 εκατομμύρια που θα διατεθούν για αυτό τον σκοπό.
Μιλώντας πριν από λίγες ημέρες στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης, Γιάννης Κεφαλογιάννης, αναφέρθηκε στη σημασία της ανταπόκρισης όλων των εμπλεκόμενων μερών και σημείωσε ότι «οι δήμοι έχουν μια συνεχή υποχρέωση να καθαρίζουν τους δημοτικούς χώρους και γενικότερα τους δημόσιους χώρους που είναι στην ευθύνη τους. Φέτος έχουν διπλάσια χρήματα από ότι είχαν πέρυσι. Και είναι επιπλέον πόροι σε σχέση με αυτούς που παίρνουν από άλλες πηγές χρηματοδότησης από το κράτος. Άρα οι δήμοι πρώτον στον τομέα ευθύνης τους πρέπει να καθαρίζουν.
Δεύτερον, έχουν την ευθύνη να εποπτεύουν τους δημότες τους όπου δεν καθαρίζουν. Και μάλιστα έχουν και την υποχρέωση όπου ένας δημότης δεν προχωράει στον καθαρισμό του οικοπέδου να καθαρίσει ο Δήμος και να επιβάλει την δαπάνη μετά στον δημότη. Οι δημότες έχουν την υποχρέωση να καθαρίζουν το οικόπεδό τους. Και πρέπει να καταλάβουμε το εξής, όταν ένα οικόπεδο είναι ακαθάριστο για 30 και 40 χρόνια προφανώς η καύσιμη ύλη που βγαίνει, μάλλον η εν δυνάμει καύσιμη ύλη προφανώς είναι μεγάλη. Αν υπάρχει μια συστηματικότητα στο ζήτημα αυτό, δηλαδή κάθε χρόνο ακολουθούμε τις υποχρεώσεις μας προφανώς και η δαπάνη αλλά και η δουλειά είναι μικρότερη χρόνο με το χρόνο».
Οι υπόχρεοι που θα αμελήσουν να υποβάλουν τη σχετική δήλωση ή εκείνοι που θα υποβάλουν ψευδή ή λανθασμένα στοιχεία κινδυνεύουν με πρόστιμα ενώ το αρμόδιο υπουργείο έχει καταστήσει σαφές ότι τόσο οι δημοτικοί χώροι και δημόσιοι χώροι πρέπει να καθαρίζονται από τους δήμους και τις αρμόδιες αρχές όσο και οι ιδιωτικοί χώροι (είτε με πρωτοβουλία των ιδιοκτητών είτε με παρέμβαση των αρμόδιων αρχών).
Οι κυρώσεις και τα πρόστιμα
Η μη υποβολή δήλωσης καθαρισμού στο Εθνικό Μητρώο επιφέρει πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ. Σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν με φυλάκιση έως 2 έτη και πρόστιμο έως 54.000 ευρώ.
Πιο αναλυτικά, η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή 180 έως 360 ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 70 ευρώ, ούτε ανώτερο από 150 ευρώ. Ένα σημείο που απαιτεί προσοχή είναι ότι εάν κάποιος υποβάλει δήλωση αλλά διαπιστώσει ότι έχει συμπληρώσει λάθος κάποιο/α από τα πεδία, δεν υπάρχει τρόπος ακύρωσης/τροποποίησης/διόρθωσης της υποβληθείσας δήλωσης.
