Οι αϋπνίες, η νευρικότητα, η κακή διάθεση και η απαισιοδοξία ταλαιπωρούν κάθε άνθρωπο σε κάποιες φάσεις της ζωής του αλλά μπορεί να χαρακτηρίζουν και ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
Αναπόφευκτα λοιπόν προκύπτει το ερώτημα: Πώς θα ξέρουμε αν φταίει το άγχος ή η κατάθλιψη γι’ αυτά που νιώθουμε και που μας εμποδίζουν να χαρούμε τη ζωή;
«Τόσο το άγχος όσο και η κατάθλιψη είναι πολύ συχνές ψυχικές διαταραχές, γι’ αυτό και συχνά συγχέονται» αναφέρει η Άλισον Ρος, ψυχολόγος και εκπρόσωπος του Αμερικανικού Συλλόγου Ψυχολογίας (APA). Μάλιστα, προσθέτει, οι ίδιοι νευροδιαβιβαστές –όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη– παίζουν ρόλο-κλειδί και στις δύο διαταραχές.
Αν και το άγχος και η κατάθλιψη μοιράζονται κάποια κοινά αίτια και συμπτώματα και πολλές φορές αντιμετωπίζονται με τις ίδιες μεθόδους (π.χ. ψυχοθεραπεία), είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και να κατανοήσουμε τις διαφορές τους. Η σωστή διάγνωση είναι άλλωστε η αρχή για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε πάθησης.
Το παρακάτω σύντομο τεστ, το οποίο περιλαμβάνει μόλις 7 ερωτήσεις, εξερευνά βασικές πτυχές τους άγχους και της κατάθλιψης και μπορεί να σας βοηθήσει να διαπιστώσετε αν αυτά που νιώθετε οφείλονται σε κάποια από τις δύο διαταραχές.
Σημειώστε σε ένα χαρτί τις απαντήσεις σας σε κάθε ερώτηση και δείτε τα αποτελέσματα στο τέλος του τεστ.
1. Νιώθετε συχνά μελαγχολία και/ή ξεσπάτε ξαφνικά σε κλάματα;
Ναι (Α)
Όχι (Γ)
2. Έχετε νευρικότητα και στρες και φοβάστε για το μέλλον;
Ναι (Β)
Όχι (Γ)
3. Νιώθετε συχνά ότι δεν αξίζει να προσπαθήσετε για κάτι;
Ναι (Α)
Όχι (Γ)
4. Δυσκολεύστε να συγκεντρωθείτε και/ή να χαλαρώσετε;
Ναι (Β)
Όχι (Γ)
5. Έχετε παρατηρήσει αλλαγές στην όρεξή σας (αύξηση ή μείωση) και στο βάρος τον τελευταίο μήνα;
Ναι (Α)
Όχι (Γ)
6. Επαναλαμβάνετε δυσάρεστα σενάρια (π.χ. απόλυση από τη δουλειά, χωρισμός με τον σύντροφο) ξανά και ξανά στο μυαλό σας;
Ναι (Β)
Όχι (Γ)
7. Έχετε χάσει το ενδιαφέρον σας για πράγματα που παλαιότερα σας ευχαριστούσαν (π.χ. μαγείρεμα, έξοδοι με φίλους);
Ναι (Α)
Όχι (Γ)
Απαντήσεις
Περισσότερα Α & Γ: Οι απαντήσεις σας είναι ενδεικτικές για κατάθλιψη. Η επίμονη θλίψη, η απελπισία, οι αλλαγές στην όρεξη και η χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή και από αγαπημένες δραστηριότητες είναι τυπικά συμπτώματα της κατάθλιψης.
Περισσότερα Β & Γ: Οι απαντήσεις σας είναι ενδεικτικές για άγχος. Το έντονο στρες, η εσωτερική ένταση και οι βασανιστικές ανησυχίες είναι χαρακτηριστικές εκδηλώσεις του άγχους, αλλά όχι της κατάθλιψης. Στα άτομα με άγχος παρατηρείται επίσης μια τάση να υποτιμούν τις ικανότητές τους, να νιώθουν ανασφάλεια για το παρόν και μέλλον και να αμφισβητούν τα πάντα.
Περισσότερα Γ: Οι απαντήσεις σας δεν είναι ενδεικτικές ούτε για άγχος ούτε για κατάθλιψη. Όλοι νιώθουμε πιεσμένοι ή «πεσμένοι» κατά καιρούς, ωστόσο οι κακές σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα είναι συνήθως παροδικά και δεν αποτελούν εμπόδιο σε μια ομαλή καθημερινότητα. Η σωστή διαχείριση των συναισθημάτων και των δύσκολων καταστάσεων με τις οποίες ερχόμαστε αντιμέτωποι κατά καιρούς μάς επιτρέπει να ξεπερνάμε τα εμπόδια και να απολαμβάνουμε τη ζωή στο έπακρο.
Περισσότερα Α& Β: Οι απαντήσεις σας είναι ενδεικτικές τόσο για άγχος όσο και για κατάθλιψη. Το άγχος και η κατάθλιψη αναδεικνύονται σε σοβαρό πρόβλημα όταν «διαρρέουν» στην προσωπική, επαγγελματική ή κοινωνική ζωή και αποτελούν εμπόδιο στην ευτυχία. Η διάγνωση γι’ αυτές τις δύο ψυχικές διαταραχές προκύπτει όταν τα συναισθήματα και η συμπεριφορά του ατόμου επηρεάζουν μία ή και περισσότερες πτυχές της ζωής (π.χ. δεν σας επιτρέπουν να εργαστείτε ή να σπουδάσετε, σας εμποδίζουν να φροντίσετε την οικογένειά σας) και εκδηλώνονται σχεδόν καθημερινά για διάστημα τουλάχιστον δύο εβδομάδων.
Να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο τεστ έχει ενημερωτικό και όχι διαγνωστικό χαρακτήρα. Αν αισθάνεστε ότι η ψυχική σας υγεία είναι καταβεβλημένη, καλό θα είναι να απευθυνθείτε σε επαγγελματία ψυχικής υγείας.
